Áo Giao Lĩnh Trang Phục Cổ Của Người Việt

Trong kho tàng trang phục truyền thống của người Việt, áo giao lĩnh được xem là một trong những kiểu cổ phục Việt phổ biến, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa dân tộc.

Áo Giao lĩnh là gì?

Giao lĩnh, viên lĩnh, hay lập lĩnh đều là cách gọi tên áo theo dạng cổ áo. Giống như trong cách gọi tên áo hiện đại: áo cổ tròn, áo cổ bẻ. Giao lĩnh nghĩa là cổ áo giao nhau – cổ áo được thiết kế bắt chéo sang bên phải. Vạt áo bên phải luôn đè lên vạt trái, tạo thành hình chữ V trước ngực.

(Trích đoạn trong bức họa Cảnh Đồng thuộc thế kỷ XVII)

Cấu trúc áo:

Áo giao lĩnh có kết cấu khác nhau tùy vào mỗi giai đoạn lịch sử. Ví dụ như các hiện vật áo giao lĩnh tìm được thời Lê Trung Hưng đa phần thường có kết cấu lục thân (6 thân) còn giai đoạn Nguyễn các áo có kết cấu Ngũ thân.

Thời gian xuất hiện của áo Giao lĩnh

Không có ghi chép cụ thể về thời điểm xuất hiện dạng áo này. Ghi nhận giai đoạn Lý Trần loại áo Giao lĩnh cổ lớn được sử dụng khá phổ biến. Có lẽ trước thời điểm đó nó đã được sử dụng rộng rãi trong dân gian.Thời kỳ nhà Lý và nhà Trần (thế kỷ 11–14), áo giao lĩnh đóng vai trò là trang phục thường ngày cũng như lễ phục cho cả hoàng tộc lẫn thường dân. Tùy theo địa vị xã hội mà áo được may bằng chất liệu và màu sắc khác nhau, từ lụa thượng hạng đến vải đay, vải gai.

Đến các triều đại sau, như giai đoạn cuối thời Lê Trung Hưng và Triều Nguyễn, áo giao lĩnh dần được thay thế bởi lập lĩnh ngũ thân nhưng vẫn giữ được vị trí nhất định trong các nghi lễ văn hóa.

Ngày nay, áo giao lĩnh đang được hồi sinh trong các trào lưu Việt phục, đặc biệt là trong cộng đồng yêu thích văn hóa truyền thống. Nhiều bạn trẻ lựa chọn áo giao lĩnh trong các dịp lễ, sự kiện văn hóa, hoặc chụp ảnh nghệ thuật, giúp tái hiện vẻ đẹp trang nhã, cổ điển của người xưa.